Lễ Hội Hạ Điền - Kỳ Yên đình Thần Mỹ Thuận, thị xã Bình Minh, tỉnhVĩnh Long diễn ra từ ngày 03 - 04/6/2023 (nhằm ngày 16, 17 tháng 4 âm lịch). Lễ Hội thể hiện nét sinh hoạt tín ngưỡng, giá trị truyền thống và bản sắc văn hóa; không khí vui tươi, rộn ràng và đoàn kết thu hút người dân địa phương và du khách đến tham dự.
Theo đó, ngày đầu tiên (03/6/2023) lễ Hạ Điền - Kỳ Yên, Ban Quản lý di tích đình Thần Mỹ Thuận thỉnh sắc thần từ chánh điện đặt vào long đình ở trước sân rồi thực hiện lễ “Thần du hành”. Lễ du hành có sự tham gia của hơn 300 người gồm: nam, nữ hương chức đình, đội nhạc lễ cổ truyền, học sinh và quý thầy cô giáo trường THPT Hoàng Thái Hiếu, Ban Đại diện phật giáo Hòa Hảo tỉnh Vĩnh Long, đội nhạc Tùa Lầu Cấu (Tou Lou Kou) chùa Vĩnh Hưng Cung (Cầu Kè, Trà Vinh), các đội Lân - Sư - Rồng đến từ các huyện, thị xã trong tỉnh và tỉnh Sóc Trăng cùng đông đảo người dân.
Đoàn du hành đi bộ qua các tuyến đường nội ô thị xã Bình Minh rồi quay trở về đình thực hiện lễ an vị sắc thần. Sau đó, thực hiện các nghi lễ: tế nhạc Tùa Lầu Cấu, Thay khăn - Khai sắc và đọc sắc thần, Thỉnh Sanh, cúng Tiền Vãng, cúng Thần Nông, Túc Yết, Xây chầu - Đại Bội, Chánh Tế, Tôn Vương - Hồi Chầu. Trong đó, các lễ cúng Tiền Vãng, Thần Nông, Túc Yết, Chánh Tế với nghi thức hành lễ gồm một tuần hương, ba tuần rượu, một tuần trà, đọc văn tế được thực hiện theo nghi thức tế lễ tiểu cung đình triều Nguyễn.
Về phần Hội, Ban Quản lý đình phối hợp với Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao thị xã Bình Minh tổ chức các trò chơi dân gian như: đẩy gậy, nhảy bao bố, kéo co thu hút nhiều đội tham gia tạo nên không khí vui tươi, náo nhiệt. Đồng thời, trước sân đình còn tổ chức nghệ thuật múa dân gian Lân - Sư - Rồng vào buổi tối, thu hút nhiều người dân địa phương đến xem.
Đoàn thỉnh sắc thần đình Thần Mỹ Thuận lễ Hạ Điền – Kỳ Yên đình Thần Mỹ Thuận năm 2023
Đặc biệt, đình Thần Mỹ Thuận cùng với UBND phường Cái Vồn, lần đầu tiên tổ chức “Hội thi mâm xôi truyền thống”, với 06 đơn vị tham gia. Kết quả, giải Nhất thuộc về đơn vị Khóm 5, phường Cái Vồn; giải Nhì thuộc về đơn vị trường THPT Hoàng Thái Hiếu; giải Ba thuộc về đơn vị Khóm 4, phường Cái Vồn và Cửa hàng vật tư nông nghiệp Gia Phát - khóm 1; giải Khuyến khích đơn vị Khóm 1, phường Cái Vồn và Công ty TNHH - MTV- TMDV xuất khẩu Hương Nguyễn - khóm 2. Sau đó, các mâm xôi được dâng lên cúng thần, đây là hoạt động mang đậm dấu ấn của nền văn minh lúa nước thể hiện tấm lòng thơm thảo và ước mong cuộc sống no ấm. Bên cạnh đó, lần đầu tiên Đình tổ chức tục “Xin chữ, cho chữ” viết thư pháp tặng cho các đình, lăng, miếu,… người dân địa phương và quan khách xa gần. Đây là phong tục đẹp, nét văn hóa, sự trân quý giá trị chữ nghĩa của người Việt xưa.
Được biết, đình Thần Mỹ Thuận được xây dựng vào thế kỷ XIX ở thôn Mỹ Thuận, huyện An Xuyên, tỉnh Cần Thơ bằng cây lá. Đến năm 1945, đình được xây dựng khang trang tại ngã ba chợ Trà Kiết thuộc tổng An Trường, quận Trà Ôn, tỉnh Cần Thơ. Đình được dời và xây dựng lại ở vị trí hiện nay từ năm 1946 đến năm 1949 thì hoàn thành. Ngày nay, đình Thần Mỹ Thuận tọa lạc tại khóm 1, phường Cái Vồn, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long.
Phần lớn, hệ thống sắc phong được gìn giữ ở các đình thần trong tỉnh Vĩnh Long, thường được vua Tự Đức ban trong 02 đợt vào năm 1853 và năm 1855. Đợt 01 ban vào ngày 29 tháng 11 niên hiệu vua Tự Đức năm thứ 5 (08/01/1853) cho các đình: Long Thanh, Long Hồ (TP. Vĩnh Long); Long Mỹ, Bình Phước (Mang Thít); Tân Quới, Thành Lợi (Bình Tân); Thanh Lương, Thới Bình (Vũng Liêm), Đông Thành (Bình Minh); Thiện Mỹ (Trà Ôn); An Thành (Long Hồ); Chánh Hòa, Phú Trường Tây (Tam Bình),… Đợt 02 ban vào ngày 12 tháng 11 niên hiệu vua Tự Đức năm thứ 8 (20/12/1855) cho các đình: Bình Trị (Vũng Liêm); Bình Lương (Long Hồ);Phú Mỹ (Tam Bình); An Hương (Mang Thít),… Đặc biệt, đình Thần Mỹ Thuận được triều đình ban cấp sắc phong Thành hoàng Bổn cảnh vào ngày 16 tháng 4 niên hiệu vua Tự Đức 7 (20/51854) cho thôn Mỹ Thuận huyện An Xuyên. Hiện nay, đây là đạo sắc phong Thành hoàng Bổn cảnh duy nhất ở tỉnh Vĩnh Long được ban vào thời gian trên.
Lễ hội Hạ Điền - Kỳ Yên đình Thần Mỹ Thuận được tổ chức với quy mô lớn thu hút hàng ngàn người tham gia. Đây là minh chứng quan trọng về lịch sử định cư trên vùng đất mới, củng cố niềm tin của cộng đồng, nét văn hóa đặc trưng của cư dân nông nghiệp lúa nước. Qua đó, thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, gắn kết cộng đồng, đáp ứng nhu cầu tâm linh và giải trí của người dân Bình Minh. Đồng thời, chính quyền địa phương, các ngành, các cấp cần có kế hoạch phối hợp để đình Thần Mỹ Thuận trở thành “nhà văn hóa” của thời đại mới, điểm đến du lịch tâm linh liên kết với làng nghề truyền thống Tàu hủ ky Mỹ Hòa phát triển du lịch và tạo nguồn thu nhập cho nhân dân, góp phần phát triển kinh tế xã hội./.
Bài và ảnh: Tào Phú Vinh, Phòng Nghiệp vụ QLDT Bảo tàng Vĩnh Long