Tỉnh Vĩnh Long là một trong những địa phương ở Nam Bộ có loại hình Nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận năm 2013.
Nhằm tiếp tục thực hiện cam kết với UNESCO về việc bảo tồn và phát huy loại hình nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ, nghệ thuật Đờn ca tài tử tỉnh Vĩnh Long cần những nguồn lực mới, cần sự đầu tư đồng bộ, thiết thực và hiệu quả của Nhà nước và toàn xã hội để loại hình nghệ thuật này được bảo tồn và phát theo đúng định hướng, tính chất, bảo lưu những giá trị nghệ thuật truyền thống song song với sự phát triển của xã hội; ngày 07/6/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long ban hành Quyết định 1109/QĐ-UBND phê duyệt Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ tỉnh Vĩnh Long giai đoạn II (2022 - 2025).
Khách du lịch thưởng thức nghệ thuật đờn ca tài tử tại Vĩnh Long
Mục tiêu của Đề án nhằm tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, quảng bá nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa nói chung, di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ nói riêng. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trong các gia đình, nhà trường, câu lạc bộ (CLB), cộng đồng dân cư nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng và Nhân dân địa phương. Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của CLB Đờn ca tài tử; chọn lọc một số CLB tiêu biểu của tỉnh để nâng chất, hỗ trợ hoạt động, có thể phát động thi đua giữa các CLB nhằm phát huy tối đa nguồn lực hiện có; hỗ trợ các CLB còn yếu, thành lập các CLB mới tại các khu, điểm du lịch, tăng cường hiệu quả kinh tế của loại hình nghệ thuật này. Sưu tầm, kiểm kê, phân loại các tư liệu phục vụ cho việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật Đờn ca tài tử trên địa bàn tỉnh trên cơ sở nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa, truyền dạy, trình diễn,...
Giải pháp để thực hiện Đề án bao gồm 04 nhóm giải pháp cơ bản: Giải pháp về chính sách, Giải pháp tuyên truyền, quảng bá, giáo dục; Giải pháp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng hoạt động và nguồn nhân lực; Giải pháp về huy động các nguồn lực.
Theo Đề án, từ khi được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, ngành văn hóa tỉnh Vĩnh Long đã tiến hành xây dựng Đề án “Bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử giai đoạn 2015-2020” với nhiều nội dung thiết thực và quan trọng, tạo tiền đề cho công tác quản lý, định hướng phát triển loại hình Nghệ thuật Đờn ca tài tử ở địa phương. Qua 5 năm thực hiện Đề án, phong trào Đờn ca tài tử tỉnh Vĩnh Long đã có chuyển biến tích cực cả về chất và về lượng, toàn tỉnh có 899 câu lạc bộ (CLB) ĐCTT với 8.085 thành viên, trong đó tiêu biểu nhất là huyện Vũng Liêm có 189 CLB với 1.227 thành viên; huyện Long Hồ có 133 CLB; huyện Tam Bình có 131 CLB; huyện Trà Ôn có 127 CLB; huyện Mang Thít có 124 CLB; huyện Bình Tân có 104 CLB; Thị xã Bình Minh có 65 CLB, và thành phố Vĩnh Long có 13 CLB; CLB ĐCTT tỉnh Vĩnh Long với 63 thành viên;… Thực hiện Nghị định 62/2014/NĐ-CP của chính phủ về xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhâu ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể qua 02 đợt xét tặng, tỉnh Vĩnh Long có 22 nghệ nhân ĐCTT trong tổng số 39 nghệ nhân được phong tặng và truy tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” (đợt 1 năm 2016 có 11/24 nghệ nhân, xếp vị trí thứ 3 trong cả nước và đứng đầu khu vực ĐBSCL; đợt 2 năm 2018 có 11/15 nghệ nhân, xếp vị trí thứ 11 trong cả nước và đứng đầu trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
. Bài, ảnh: Xuân Giang
(Nguồn:QĐ số 1109/QĐ-UBND, ngày 07/6/2022 của UBND tỉnh Vĩnh Long về việc Phê duyệt Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ tỉnh Vĩnh Long giai đoạn II (2022 - 2025)