Theo báo cáo ngành chuyên môn, tổng đàn bò trên địa bàn huyện trong 6 tháng đầu năm 2021 là 15.050 con, đạt 90,12% kế hoạch (Kế hoạch 16.700 con), tăng 2,7% so cùng kỳ. Để hỗ trợ nông dân phát triển đàn bò ngành nông nghiệp triển khai nhiều mô hình dự án để nâng cao tầm vóc, chất lượng đàn bò. Bên cạnh đó, công tác quản lý dịch bệnh trên đàn bò được ngành chuyên môn quan tâm chỉ đạo thực hiện đạt hiệu quả để phát triển đàn bò.

Ảnh: Tam Bình tập trung phát triển đàn bò 

Thời gian gần đây, bệnh Viêm đã nổi cục đã xuất hiện và gây hại trên đàn bò ở một số tỉnh, mặc dù trên địa bàn huyện chưa xuất hiện bệnh nhưng để người chăn nuôi chủ động phòng, trị bệnh Chỉ cục Chăn nuôi Thú y và Thủy sản tỉnh đã ban hành hướng dẫn phương pháp chăm sóc và xử lý bệnhViêm da nổi cục trên trâu bò, cụ thể như sau:

Đặc điểm bệnh Viêm da nổi cục

- Bệnh Viêm da nổi cục (VDNC), còn được gọi là bệnh Da sần, là bệnh truyền nhiễm do một loại virus thuộc họ Poxviridae gây bệnh trên trâu, bò. Virus VDNC không lây nhiễm và không gây bệnh trên người.

- Đường truyền lây: chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve, mòng, … Ngoài ra bệnh còn lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp giữa trâu bò mắc bệnh với trâu, bò khỏe; qua sử dụng chung máng ăn, máng uống, dụng cụ mang mầm bệnh; bê con đang theo mẹ có thể bị nhiễm bệnh qua sữa hoặc do tổn thương da ở núm vú; bệnh còn lây truyền qua kim tiêm bị ô nhiễm trong quá trình điều trị hoặc trong quá trình tiêm phòng; lây truyền qua đường giao phối tự nhiên hoặc qua thụ tinh nhân tạo. Thời gian ủ bệnh trung bình từ 4-14 ngày.

- Bệnh thường xảy ra theo mùa, chủ yếu vào những tháng có thời tiết ẩm, khi côn trùng hoạt động mạnh.

Triệu chứng, bệnh tích

- Trâu bò mắc bệnh có những dấu hiệu như: Sốt cao, có thể trên 41°C, bỏ ăn, suy nhược và gầy yếu. Giảm khả năng tiết sữa rõ rệt ở gia súc đang cho con bú. Viêm mũi, viêm kết mạc và tiết nhiều nước bọt; sưng các hạch bạch huyết bề mặt (hạch trước vai, hạch sau đùi); một số trường hợp sưng các khớp chân.

- Hình thành các nốt sần có đường kính từ 1 - 5 cm, đặc biệt là ở da đầu, cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục và đáy chậu trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu phản ứng sốt. Các nốt sần này có hình tròn, chắc và nhô cao trên da, mô dưới da và đôi khi cả các cơ bên dưới. Các nốt sần lớn có thể bị hoại tử và cuối cùng là xơ hóa và tồn tại trong vài tháng; để lại các vết sẹo có thể tồn tại vĩnh viễn.

- Các mụn nước, vết hoại tử và vết loét có thể xuất hiện ở màng nhầy của miệng, đường tiêu hóa, khí quản, phổi.

- Bò đực có thể bị vô sinh vĩnh viễn hoặc tạm thời; bò mang thai có thể sảy thai.

Một số biện pháp phòng, chống bệnh Viêm da nổi cục trâu bò

Phòng bệnh

Bệnh Viêm da nổi cục trên trâu bò là loại bệnh do vi rút gây ra, do đó tiêm phòng vắc xin là biện pháp chủ động, hữu hiệu nhất để phòng bệnh. Đối tượng tiêm: trâu, bò, bê, nghé khỏe mạnh.

Không nên mua trâu, bò nghi mắc bệnh hoặc mắc bệnh, trâu, bò từ  vùng có dịch viêm da nổi cục về nuôi. Không thả rông trâu bò theo đàn ăn chung. Tăng cường thêm thức ăn tinh, thức ăn xanh, muối, khoáng, vitamin ... trong khẩu phần ăn hàng ngày để tăng sức đề kháng cho đàn trâu bò. Định kỳ tẩy giun sán, phòng trị ký sinh trùng đường máu, tiêm vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm; đồng thời thực hiện tốt vệ sinh cơ giới hàng ngày, tiêu độc, khử trùng môi trường và dụng cụ chăn nuôi. Chú ý nên sử dụng các loại thuốc và hóa chất để diệt côn trùng ruồi, muỗi, ve, mòng (là nhân tố trung gian truyền bệnh) như Ivermectin (chích); Deltamethrin (Deltox, Hantox,…), Amitraz dùng để phun, xịt.

Điều trị một số triệu chứng kế phát đối với trâu bò bị bệnh VDNC

Nguyên tắc chung: Đây là bệnh do virus nên không có thuốc đặc trị. Việc điều trị chủ yếu là chống  nhiễm trùng da và niêm mạc. Để tăng hiệu quả điều trị khi trâu, bò mắc bệnh VDNC cần phát hiện sớm, xử lý kịp thời; tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng nâng cao sức khỏe cho trâu bò; sử dụng kết hợp các loại thuốc tăng sức đề kháng, điều trị triệu chứng và các nguyên nhân nhiễm trùng kế phát.

- Khi con vật có biểu hiện sốt cao (phát hiện qua đo nhiệt độ, gương mũi khô, phân bón,...): sử dụng các loại thuốc hạ sốt như Anagin, Paracetamol...

- Tiêu đờm, hỗ trợ gia súc dễ thở hơn, tăng cường hoạt động của cơ tim bằng các thuốc như Bromhexin hydroclorid, Cafein,...

- Hạn chế viêm, sưng: dùng giảm đau, kháng viêm có thành phần hoạt chất chính như Dexamethasone, Ketoject, Diclofenac ...(chú ý gia súc mang thai không nên sử dụng Dexamethasone).

- Sử dụng các loại thuốc kháng sinh chống bội nhiễm kế phát, nhiễm trùng: (ưu tiên sử dụng các loại kháng sinh phổ rộng, thời gian tác dụng kéo dài) như Amoxyline LA, Oxytetraxycline, Genta - Tylosin, Lincomycine...

- Kèm theo các loại thuốc trợ sức, trợ lực để tăng cường sức đề kháng cho trâu bò như Glucose, Lactate (tốt nhất truyền được qua đường tĩnh mạch), Vitamin A,D,E; B.Complex; Vitamin C, ... để tiêm, hòa vào nước cho uống hàng ngày.

- Đối với các vết loét: Rửa sạch các vết loét ở da, miệng, bầu vú, chân, bụng, … bằng các dung dịch như nước muối sinh lý, thuốc tím, Cồn Iodine... sau đó có thể sử dụng các loại kháng sinh mỡ như Rivanol, Oxytetraxicline, Penstrep…bôi vào vết loét.

Chăm sóc hộ lý

- Cách ly tuyệt đối gia súc bệnh tại chuồng, giữ chuồng, nền chuồng khô ráo, thoáng mát, lót rơm rạ khô sạch cho gia súc nằm. Nên giăng mùng cho gia súc để hạn chế việc tiếp xúc với côn trùng.

- Tăng cường hộ lý, chăm sóc nuôi dưỡng, bổ sung đầy đủ thức ăn nhất là các loại thức ăn xanh non, mềm, dễ tiêu, đồng thời sử dụng các loại men tiêu hóa; không nên sử dụng nhiều tinh bột ảnh hưởng đến nhu động của dạ cỏ.

- Đối với bê nghé non thường rất yếu, tổn thương nhiều ở hệ hô hấp do vậy trong chăm sóc cần chú ý: Đảm bảo đủ ấm, giữ chuồng luôn khô sạch, cho ăn uống đầy đủ dinh dưỡng (nếu bê nghé không tự ăn được phải bơm thức ăn như sữa, cháo gạo loãng qua đường miệng).

- Đối với trâu bò khi mắc bệnh có thể không đứng vững hoặc nằm bệt, nên sử dụng các dụng cụ cố định để gia súc đứng lên (võng) tránh liệt dạ cỏ; có thể phải lật con vật thường xuyên và đặt ở tư thế dễ thở (khi cần thiết sử dụng Pilocarpin hỗ trợ nhu động dạ cỏ)./.

N.M