Thêm một “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng
Công trình Bia truyền thống lực lượng vũ trang (LLVT) Sài Gòn - Gia Định được xây dựng tại khu phố Phước Lý, thị trấn Phước Mỹ Trung (huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre) nhằm lưu giữ dấu tích quá trình chiến đấu hào hùng của LLVT Sài Gòn - Gia Định tại đây cũng như ghi nhớ, tri ân sự cưu mang, đùm bọc, che chở của cấp ủy, chính quyền, người dân địa phương đối với LLVT Sài Gòn - Gia Định. Đây sẽ là “địa chỉ đỏ” để giáo dục, nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay kế thừa truyền thống cách mạng, ra sức phấn đấu xây dựng quê hương.
Tôn vinh giá trị lịch sử
Trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, huyện Mỏ Cày ngày xưa (nay là huyện Mỏ Cày Bắc và huyện Mỏ Cày Nam) là địa bàn đặt căn cứ lãnh đạo, chỉ huy, nuôi giấu cán bộ của tỉnh, huyện và các địa phương khác. Mảnh đất này gắn liền các phong trào đấu tranh chính trị, bình vận, vũ trang phát triển mạnh, nhất là phong trào Đồng Khởi, đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Ngược dòng lịch sử, sau Tết Mậu Thân năm 1968, địch phản kích dữ dội, các cơ sở cách mạng ở nội thành bị lộ, để bảo đảm an toàn lực lượng, Khu ủy Sài Gòn - Gia Định chuyển về hoạt động tại căn cứ xã Tân Phú Tây (Mỏ Cày Bắc). Cùng với đó, Bộ Tư lệnh tiền phương Sài Gòn - Gia Định đã bí mật di chuyển về đóng quân tại ấp Phước Lý, xã Phước Mỹ Trung (nay là khu phố Phước Lý, thị trấn Phước Mỹ Trung) và mở rộng ra vùng chợ Ba Vát, Thành An, Giồng Keo (Tân Bình),… thuộc huyện Mỏ Cày Bắc ngày nay, để củng cố lực lượng, tiếp tục hoạt động.
Tháng 6/1969, Khu ủy Sài Gòn - Gia Định được sự giúp đỡ, hỗ trợ của Tỉnh ủy Bến Tre đã lập căn cứ ở hai xã Tân Phú Tây và Thành An, huyện Mỏ Cày (nay là huyện Mỏ Cày Bắc). Khi về đặt căn cứ hoạt động ở đây, Bộ Tư lệnh tiền phương Sài Gòn - Gia Định, Khu ủy Sài Gòn - Gia Định luôn được Đảng bộ, quân, dân Mỏ Cày Bắc chở che, đùm bọc, bảo vệ tuyệt đối bí mật, gìn giữ sự an toàn và tạo mọi điều kiện để các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Sài Gòn - Gia Định làm nhiệm vụ, giành nhiều chiến thắng góp phần vào thắng lợi chung của đất nước.
Cựu chiến binh (CCB) Võ Văn Gần ở Mỏ Cày Bắc từng tham gia LLVT Sài Gòn - Gia Định, hồi nhớ: “Tháng 9/1969, nhập ngũ vào đơn vị và được rút về bảo vệ trực tiếp đồng chí Ba Đặng, tức là ông Trần Hải Phụng - Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh tiền phương Sài Gòn - Gia Định. Suốt 1 năm thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, không ít người đã hy sinh nhưng tất cả quyết tâm bảo vệ bí mật hoạt động của đồng chí lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Sài Gòn - Gia Định”. Trong hồi ức về đồng chí, đồng đội, CCB Trần Văn Dày - xã Tân Phú Tây (Mỏ Cày Bắc) kể: “Ngày đó, tôi là Đội phó Đội Bảo vệ Bộ Tư lệnh, trong đội có 2 trung đội với trên 40 người. Chiến tranh, bom đạn ác liệt, 20 chiến sĩ đã hy sinh tại Phước Mỹ Trung. Hài cốt chiến sĩ đã quy tập về nghĩa trang liệt sĩ xã, huyện”.
Tôn vinh những giá trị lịch sử, công lao đóng góp của các chiến sĩ, quân và dân địa phương, năm 2022 Bộ Tư lệnh TP. Hồ Chí Minh đã tiến hành khảo sát vị trí nơi Bộ Tư lệnh tiền phương Sài Gòn - Gia Định đóng quân trước đây để xây dựng Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định tại Mỏ Cày Bắc. “Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định là công trình ghi nhớ, là ký ức, kỷ niệm về đồng chí, đồng đội. Đặc biệt tri ân tình cưu mang, phối hợp chiến đấu của cấp ủy, chính quyền và người dân Bến Tre nói chung và người dân Mỏ Cày Bắc nói riêng trong một thời hoa lửa”, Thiếu tướng Phan Văn Xựng - Thành ủy viên, Chính ủy Bộ Tư lệnh TP. Hồ Chí Minh cho biết.
Đồng thuận với chủ trương xây dựng bia, ông Trần Văn Tỳ - Hộ dân Khu phố Phước Lý, thị trấn Phước Mỹ Trung tự nguyện hiến trên 1.000m2 đất để xây dựng công trình. Chia sẻ việc làm của mình, ông Tỳ nói: “Các chiến sĩ ngày trước đã không ngại hy sinh xương máu vì nền độc lập của dân tộc. Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định là công trình kỷ niệm, tưởng nhớ những chiến sĩ đã hy sinh rất có ý nghĩa tôi tiếc gì đâu mấy mét vuông đất”.
Địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống
Công trình Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định hoàn thành không chỉ là niềm vui, phấn khởi của cán bộ, chiến sĩ mà còn là niềm tự hào khôn xiết của lớp lớp người trẻ hôm nay về quá khứ đấu tranh hào hùng. Bạn Nguyễn Thị Diễm Phương - Phó Bí thư Đoàn thị trấn Phước Mỹ Trung chia sẻ: “Bản thân em rất vui và tự hào về vùng đất mình đang sinh sống có thêm 1 “địa chỉ đỏ”. Bia truyền thống LLVT Sài Gòn-Gia Định giúp thế hệ trẻ biết, ghi nhớ lại những công ơn, sự hy sinh của thế hệ ông cha đi trước. Em cùng với lực lượng thanh niên thị trấn sẽ tiếp thu, phát huy những giá trị lịch sử, tiếp bước cha anh ra sức học tập, phấn đấu, sống vì lợi ích của cộng đồng, quê hương, đất nước”.
Vượt qua chặng đường gần 2.000 km, bà Giáp Thị Hưng (Bắc Giang) - con gái của liệt sĩ Giáp Văn Hạ tìm về nơi bố mình chiến đấu và hy sinh. Rà trong danh sách 20 liệt sĩ khắc sau văn bia, bà Giáp Thị Hưng ngừng tay tại số thứ tự 12 - Giáp Văn Hạ trong niềm xúc động chực trào. Bà Giáp Thị Hưng nghẹn ngào chia sẻ: “Đọc tên bố tôi thật xúc động. Tưởng nhớ về bố, tôi và gia đình sẽ thường xuyên đến thăm nơi đây. Gia đình tôi vô cùng biết ơn Ban liên lạc của Bộ Tư lệnh kết nối, quan tâm vận động lập bia ghi ơn, đặc biệt là những người dân Mỏ Cày Bắc nghĩa tình cưu mang, đùm bọc bố và đồng đội của ông trong kháng chiến. Trong điều kiện của gia đình, chúng tôi sẽ kế tục truyền thống của bố để góp một phần công sức trong công cuộc xây dựng quê hương ngày đổi mới”.
Theo kế hoạch, Bộ Tư lệnh TP. Hồ Chí Minh sẽ bàn giao công trình cho địa phương quản lý. Công trình sẽ kết nối với Khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Khu ủy Sài Gòn-Gia Định và các di tích lịch sử trên địa bàn huyện Mỏ Cày Bắc trở thành "địa chỉ đỏ", điểm đến về nguồn.
Chủ tịch UBND huyện Mỏ Cày Bắc Phạm Thanh Truyền cho biết: Tiếp nhận quản lý và khai thác công trình lịch sử Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định, chúng tôi nhận thức đây là trách nhiệm lớn lao của cán bộ, đảng viên, Nhân dân Mỏ Cày Bắc. Huyện sẽ làm tốt công tác quản lý, sử dụng, bảo quản, giữ gìn, phát huy tối đa giá trị của công trình để xứng đáng với niềm tin tưởng của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh và niềm tự hào của quê hương Mỏ Cày Bắc.
Huyện tổ chức tuyên truyền rộng rãi quá trình hình thành, chiến đấu của LLVT Sài Gòn - Gia Định, ý nghĩa của công trình. Tạo điều kiện cho ngành Giáo dục, lực lượng thanh niên, các cơ quan, đơn vị và người dân tổ chức đa dạng các hoạt động giáo dục truyền thống yêu nước gắn với hoạt động tham quan du lịch tại bia, xem đây là "địa chỉ đỏ" giáo dục thế hệ trẻ hiểu rõ hoạt động và công lao to lớn của LLVT Sài Gòn - Gia Định trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Qua đó, bồi dưỡng niềm tin, tình cảm, ý chí quyết tâm, tinh thần nhiệt huyết cách mạng cho các thế hệ.
Bia truyền thống LLVT Sài Gòn - Gia Định có tổng diện tích xây dựng hơn 1.000m2, gồm các hạng mục: Nhà bia, Bia truyền thống, Bia ghi danh các liệt sĩ; nhà sinh hoạt cộng đồng, trang thiết bị nội thất, cổng và tường rào, sân, cây xanh, dụng cụ tập thể dục thể thao ngoài trời... Tổng kinh phí xây dựng khoảng 10 tỷ đồng do Bộ Tư lệnh TP.Hồ Chí Minh phối hợp cùng Liên hiệp Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp tổng hợp Đồng Nai (DonaCoop) và các doanh nghiệp, nhà hảo tâm chung sức xây dựng. Đây là một trong những công trình trọng điểm có giá trị, ý nghĩa lịch sử thiết thực hướng đến chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống LLVT TP. Hồ Chí Minh (4/9/1945-4/9/2025).